طراحی وسایل کمک آموزشی برای کودکان اُتیستیک (asd)

مقدمه زندگی انسان در حالت طبیعی خود مسیری را برای رسیدن فرد به رشد و تکامل می پیماید. این مسیر برای یک انسان عادی از کودکی به گونه ای معمول و بدون تلاش بیش از حد، پیموده می شود. والدین نیز چنین مسیر رشدی را بدون نیاز به کوششی فراتر از حد معمول برای فرزندشان به دست می آورند. اما وجود اختلالی به صورت درونی یا بیرونی، مسیر رشد و تکامل انسان را از حالت طبیعی خارج می سازد. اُتیسم از جمله ی این اختلالات است. اُتیسم که در فارسی به آن در-خودماندگی گفته می شود، اختلال رشد ذهنی پیچیده ای است که به طور معمول در 3 سال اول زندگی کودک، ممکن است بروز نماید. به نظر می رسد که عامل اصلی این بیماری اختلالی در سیستم عصبی باشد که باعث عدم عملکرد صحیح در مغز می شود. اما این که دلیل این اختلال در سیستم عصبی از کجا ناشی می شود، هنوز به طور دقیق مشخص نشده است. به همین دلیل عوامل بسیار متنوعی را برای این منظور برشمرده اند که برخی از آن ها در سال های اخیر رد شده است. این گروه از کودکان دارای مشکلات اساسی در برقراری ارتباط با دیگران هستند. دشواری های دیگری نیز باعث پیچیدگی بیشتر این اختلال می شود، زیرا در اغلب موارد اختلالات طیف اُتیسم (asd) همراه با نقص های دیگری مانند ناتوانی های هوشی بروز می کند. والدین با تشخیص زود هنگام می توانند رشد فرزندشان را در مراحل اولیه کودکی سرعت بخشند. اما همان گونه که هیچ شیوه ای نمی تواند به طور کامل تمامی چالش ها و دشواری های فرا روی یک فرد دارای اختلال اُتیسم و خانواده اش را توصیف کند، هیچ روشی نیز وجود ندارد که بتواند اختلالات طیف اُتیسم را به طور کامل درمان کند. آن چه در این میان برجسته می نماید نقشی است که آموزش در بهبود روند رشد و کاهش مشکلات این کودکان به خصوص در برقراری ارتباط و تعامل اجتماعی داشته است. این امر انگیزه ی اولیه برای آغاز این پژوهش را در نگارنده ایجاد کرده است. این پژوهش در دو بخش نظری و عملی صورت گرفته که بخش نظری آن شامل دو بحث مروری بر منابع مرتبط و شرح و تحلیل موضوع و بخش عملی آن مشتمل بر روند طراحی می باشد (مدل1-1). در ابتدای مطالعات، نگارنده به محورهای بنیادین این پژوهش که عبارتند از کودک اُتیستیک و ابزار کمک آموزشی، وارد شده و منابع و پژوهش های موجود در این زمینه را بر می شمرد. در ادامه با تفکر پیرامون محورهای پژوهش به گردآوری اطلاعات تخصصی در هر بخش پرداخته است و پس از شرح هر یک از عنوان های مرتبط و تحلیل ارائه شده به استخراج بایدها و نبایدهای پژوهش رسیده است و در ادامه بر اساس بایدها و نبایدهای به دست آمده، به ارائه ی ایده هایی در ارتباط با پژوهش پرداخته است. لازم به ذکر است گروه کودکانی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته اند، کودکان گروه سنی 12-5 سال بوده است. داده های مورد نیاز این پایان نامه از مطالعه ی منابع مکتوب و اینترنتی و با مراجعه به کتابخانه های دانشگاه آزاد، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه تهران و کتابخانه ملی ایران به دست آمده است. برای تحلیل این داده ها اما نگارنده با مراجعه به مراکز آموزشی کودکان اُتیستیک و نیز مشورت با اساتید، پزشکان و درمان گران این کودکان سعی در عمق بخشیدن به نگاه خویش در ارتباط با موضوع داشته است. تحلیل داده های این پژوهش پس از این مرحله به طراحی و ارائه ی ایده های اولیه راه یافته و پس از ارزیابی، توسعه و گسترش طرح ها، طرح نهایی پایان نامه را شکل داده است. اُمید است گنجاندن نکات به دست آمده از پژوهش در طراحی، گامی مثبت برای دستیابی به روند صحیح پژوهش و طراحی در کنار یکدیگر باشد.